Sustainable Development

ရေရှည်တည်တံ့သောမြို့ကြီးများနှင့်လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းပေါ်ပေါက်စေရေး

အားလုံးအတွက် လုံခြုံစိတ်ချရပြီး ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော မြို့ကြီးများနှင့် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းပေါ်ပေါက်ရေးဟာလည်း နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးရေးနဲ့အေးချမ်းသောလူ့ဘောင် တည်ဆောက်ရေးအတွက် လွန်စွာအရေးကြီးပါတယ်။ မြို့ကြီးများနဲ့ မြို့ပြများဟာ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အထောက်အကူပြုသော အားအင်များဖြစ်ကြပါတယ်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေထက်ဝက်ကျော်ဟာ မြို့ကြီးများမှာ နေထိုင်ကြပါတယ်။ ၂၀၅၀ခုနှစ်လောက်မှာ ကမ္ဘာ့လူဦးရေသုံးပုံနှစ်ပုံခန့် (လူသန်းပေါင်း ၆၅၀၀)ဟာ မြို့ပြများတွင် နေထိုင်ကြပါလိမ့်မယ်။ လူဦးရေမြင့်တက်ပြီး ပြောင်းရွေ့နေထိုင်မှုတွေ မြင့်မားလာတာနဲ့အမျှ မြို့ကြီးများ ကျယ်ပြန့်ကြီးထွားလာကာ ပျံကျရပ်ကွက်များဟာ မြို့ပြဘဝရဲ့ သိသာတဲ့လက္ခဏာရပ်တစ်ခု ဖြစ်လာပါတယ်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်ရဲ့စစ်တမ်းအရ ၂၄ရာခိုင်နှုန်းသော မြို့ပြနေသူများဟာ […]

Sustainable Development

မညီမျှမှုများ လျော့နည်းသွားစေရေး

မညီမျှမှုများဟုဆိုရလျှင် ဝင်ငွေနဲ့ အခွင့်အလမ်းရရှိမှုများ ညီတူညီမျှမရရှိခြင်းလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ် မညီမျှမှုများ ရင်ဆိုင်နေရသူများ၊ ထိခိုက်ခံရလွယ်သူများလို့ ပြောရလျှင် အမျိုးသမီးများ၊ ကလေးငယ်များ၊ မသန်စွမ်းများ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ ရွေ့ပြောင်းသူများနဲ့ ဒုက္ခသည်များ ပါဝင်ပါတယ်။ လူတစ်ဦးချင်းစီအလိုက် မညီမျှမှုများရှိသလို ဒေသအလိုက်၊ လူမျိုးအလိုက်၊ နိုင်ငံအလိုက် မညီမျှမှုများ ရှိနေပါသေးတယ်။ ဝင်ငွေမညီမျှမှုများနဲ့အတူ ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုများ မလုံလောက်မှုကြောင့် ပညာရေးအခွင့်အလမ်း၊ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်နိုင်မှုနဲ့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများရရှိမှုမှာ မညီမျှမှုများ ပိုရှိလာပါတယ်။ ဝင်ငွေမညီမျှမှုများကိုနှိုင်းယှဥ်ကြည့်လိုက်ရင် […]

Sustainable Development

စက်မှုလုပ်ငန်း၊ တီထွင်ဆန်းသစ်မှုနှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံ

အခြေခံအဆောက်အအုံနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုတို့တွင် ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုသည် စီးပွားရေးတိုးတက် ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် အရေးကြီးတဲ့ မောင်းနှင်အားများ ဖြစ်ကြတယ်။ ဒါကြောင့် အားလုံးပါ၀င်ပြီး ရေရှည်တည်တံ့သော စက်မှုလုပ်ငန်းများမြှင့်တင်ခြင်း၊ သိပ္ပံနည်းကျ သုတေသနများနှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုကို အားပေးမြှင့်တင်ခြင်း နှင့် ဒဏ်ခံနိုင်သော အခြေခံအဆောက်အအုံများ တည်ဆောက်ခြင်းတို့ဟာ စဉ်ဆက်မပြတ် နိုင်ငံတိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ရာမှာ များစွာအထောက်အကူ ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများဟာ အခွန်နှင့်ကုန်သွယ်ရေးတင်းမာမှုများကြောင့် ထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်မှုများ ကျဆင်းနေကြပါတယ်။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုများ နှေးကွေးသွားပြီး လေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများလို လုပ်ငန်းများဟာ ရပ်တန့်လုနီးပါး […]

Sustainable Development

သင့်တင့်သောအလုပ်အကိုင်နှင့် စီးပွားရေးတိုးတက်မှုရရှိရေး

ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲပြီး အားလုံးပါ၀င်နိုင်သော စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ အပြည့်အဝ အကျိုးဖြစ်ထွန်းသော အလုပ်အကိုင်များနှင့် သင့်တင့်လျောက်ပတ်သောအလုပ်များ ဖန်တီးပေးနိုင်ခြင်းတို့ဟာ သင့်တင့်သောအလုပ်အကိုင်နှင့် စီးပွားရေးတိုးတက်မှုရရှိရေး၏ အဓိကရည်ရွယ်ချက်များ ဖြစ်တယ်။ စီးပွားရေးအကျပ်အတည်း နှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေးကျဆင်းမှုတို့ရဲ့ သက်ရောက်မှုများကြောင့် အလုပ်အကိုင်သစ်များဖန်တီးနိုင်မှုတွေမှာ အခက်အခဲရှိလာသလို အလုပ်လက်မဲ့ဦးရေလည်း တိုးတက်လာပါတယ်။ သာမန်အချိန်မှာတောင် အလုပ်လက်မဲ့ဦးရေ သန်းပေါင်း ၂၀၀ ကျော် ရှိပါတယ်။ ၂၀၁၉ခုနှစ်မှာ ပျှမ်းမျှကမ္ဘာ့အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းဟာ ၅.၄ရာခိုင်နှုန်းရှိသလို မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းဟာ ၁.၅၈ရာခိုင်နှုန်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ အခုလို […]

Sustainable Development

လူတိုင်းတတ်နိုင်၍သန့်ရှင်းသောစွမ်းအင်ရရှိရေး

လူအားလုံးလက်လှမ်းမီတတ်နိုင်သော၊ ယုံကြည်စိတ်ချရသော၊ ရေရှည်တည်တံ့သောနှင့် ခေတ်မီစွမ်းအင်ရရှိရန် အလွန်ရေးကြီးပါတယ်။ ၂၀၁၈ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာပေါ်လူဦးရေ သန်း၇၈၉ဟာ လျှပ်စစ်မီးမရရှိကြပါဘူး။ ရရှိခဲ့ရင်တောင် ၂၄နာရီပုံမှန်ရနိုင်သော၊ စျေးနှုန်းသက်သာသော၊ စွမ်းအင်အားအပြည့်အဝရသော လျှပ်စစ်မီးနဲ့ အလှမ်းဝေးနေပါသေးတယ်။ မြန်မာမှာတော့ လျှပ်စစ်မီးရရှိနိုင်မှုဟာ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ခုနှစ်မှာ တစ်နိုင်ငံလုံးရဲ့ ၃၇ရာခိုင်နှုန်း (အိမ်ထောင်စု ၃.၇သန်း) ရှိရာမှ ၂၀၁၉ခုနှစ်မှာ ၅၀ရာခိုင်နှုန်း (အိမ်ထောင်စု ၅.၅သန်းခန့်) ရှိလာခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျေးလက်ဒေသတွေမှာ အိမ်ထောင်စုများဟာ အမျိုးသားဓါတ်အားလိုင်းတွေကို မဆက်သွယ်နိုင်သေးပါဘူး။ ဒါ့အပြင် လူဦးရေတိုးပွားလာတာနဲ့အမျှ […]

Sustainable Development

သန့်ရှင်းသောသောက်သုံးရေနှင့် ရေဆိုးနုတ်စနစ်ရရှိရေး

အားလုံးအတွက် သန့်ရှင်းသောသောက်သုံးရေနဲ့ ကောင်းမွန်သောရေဆိုးနုတ်စနစ်တို့ကို အသင့်ရရှိစေပြီး ရေရှည်တည်တံ့စွာ စီမံခန့်ခွဲနိုင်ခြင်းဟာ သန့်ရှင်းသောသောက်သုံးရေနှင့် ရေဆိုးနုတ် (မိလ္လာ) စနစ်ရရှိရေးတို့ရဲ့ အဓိကရည်ရွယ်ချက် ဖြစ်ပါတယ်။ မသန့်ရှင်းသော သောက်သုံးရေနဲ့ ရေဆိုးများကြောင့် နှစ်စဥ်လူပေါင်းများစွာ မလိုအပ်ပဲ ရောဂါမျိုးစုံကူးစက်ခံရပါတယ်။ ကိုဗစ်ကာလမှာလည်း ကမ္ဘာ့တချို့ ဒေသတွေမှာ သန့်ရှင်းသောရေရရှိနိုင်မှုနဲ့ တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းနိုင်သော အခြေအနေမရှိတာကြောင့် ပိုမိုရောဂါပြန့်ပွားစေပါတယ်။ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုဌာန (၄) ခုမှာ (၁) ခုမှာလည်း အခြေခံရေရရှိမှု မရှိပါဘူး။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူသန်းပေါင်း ၂၂၀၀ […]

Sustainable Development

ကျား၊မ တန်းတူညီမျှမှုရှိရေး

ကျား၊မ တန်းတူညီမျှမှုဟာ ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်၍ အေးချမ်းသောလူ့အသိုင်းအဝိုင်းရရှိရန်အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါတယ်။ ကျား၊မရေးရာတန်းတူညီမျှမှုဆိုတာ လူမှုစီးပွားရေးလှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချခြင်းတွေမှာ ကျား၊ မ မခွဲခြားဘဲ ပါဝင်နိုင်စေရန် အရင်းအမြစ်များနှင့် အခွင့်အလမ်းများကို တန်းတူအလွယ်တကူရရှိနိုင်သော အခြေအနေရှိခြင်းလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးများနဲ့မိန်းကလေးငယ်များအတွက် အခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုတန်းတူညီမျှရရှိရန် လိုအပ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များ၏ စွမ်းဆောင်ရည် မြှင့်တင်နိုင်ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံ့လူမှု၊စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကဏ္ဍတွေမှာ များစွာအထောက်အကူပြုနိုင်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေရဲ့ ကျား၊မ တန်းတူညီမျှဖြစ်ရေးလုပ်ဆောင်ချက်တွေဟာ တိုးတက်သင့်သလောက် တိုးတက်လာကြပေမဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေ အပြည့်အဝမရရှိသေးပါဘူး။ […]

Sustainable Development

အရည်အသွေးပြည့်ဝသောပညာရေး

အရည်အသွေးပြည့်ဝသောပညာရေးဆိုတာ ပညာသင်ယူသူတွေကို အသိပညာ၊ အတတ်ပညာများ ရရှိစေရုံသာမက အာရုံစူးစိုက်နိုင်မှု၊ ဝေဖန်စဥ်းစားတွေးခေါ်နိုင်မှု၊ ခွဲခြားစိတ်ဖြာတွေးခေါ်နိုင်မှု တွေကို တိုးတက်စေသလို လူမှုဆက်ဆံရေး၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးမှုတွေကို တိုးတက်စေနိုင်ပါတယ်။ တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ အားလုံးပါ၀င်နိုင်ကာ တန်းတူညီမျှရှိ၍ အရည်အသွေးပြည့်ဝသော ပညာရေးရရှိစေရေးလုပ်ဆောင်ချက်များဟာ နှေးကွေးနေဆဲ ရှိနေပါတယ်။ ဒီနှုန်းအတိုင်းဆက်သွားနေရင် ၂၀၃၀ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာ့ကလေးသူငယ်သန်း၂၀၀ဟာ စာသင်ကျောင်းများနဲ့ ဝေးနေအုံးမှာ ဖြစ်တယ်။ အခုကိုဗစ်ရောဂါကြောင့် ကလေးသူငယ်၉၀ရာခိုင်နှုန်းဟာ စာသင်ကျောင်းများ မတက်နိုင်ကြပါဘူး။ ကလေးသူငယ်သန်း၅၀၀ဟာ ကိုဗစ်ရောဂါရဲ့သက်ရောက်မှုကြောင့် သင်ကြားရတဲ့ အစားထိုးအဝေးသင်စနစ်ကို […]

Sustainable Development

ကောင်းမွန်သောကျန်းမာရေးနှင့်သုခချမ်းသာ

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်းက ကျန်းမာရေးဆိုသည်မှာရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် လူမှုဖူလုံရေးကိုအပြည့်အဝခံစားနိုင်ပြီး ရောဂါ (သို့မဟုတ်) ဖျားနာမှုမရှိခြင်းလို့ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုထားတယ်။ ကျန်းမာခြင်းသည် လာဘ်တစ်ပါးလို့ဆိုကြတယ်။ ကောင်းမွန်သောကျန်းမာခြင်းလို့ဆိုရာမှာ သာမန်ကျန်းမာတဲ့ဘဝရှိခြင်းအပြင် မိခင်များကျန်းမာရေး၊ ကလေးသူငယ်နဲ့ရင်သွေးငယ်များ ကျန်းမာရေး၊ မသန်စွမ်းများကျန်းမာရေး၊ ကူးစက်ရောဂါများ ကူးစက်ခြင်းမဟုတ်သောရောဂါများ ကင်းရှင်းခြင်း စသည်တို့ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဘက်ပေါင်းစုံ ကောင်းမွန်တဲ့ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုတွေ လိုအပ်ပါတယ်။ အခုလိုကိုဗစ်ကပ်ရောဂါဖြစ်ချိန်မှာ ပိုပြီးသိသာလာပါတယ်။ သာမန်အချိန်မှာတောင် တစ်ကမ္ဘာလုံးရဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု အသုံးစရိတ်ပိုပြီး သုံးလာခဲ့ကြရတယ်။ ၂၀၁၇မှာ စုစုပေါင်းဒေါ်လာသန်းပေါင်း […]

Sustainable Development

ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုပပျောက်ရေး

ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုကို အစားအစာအလုံအလောက်မရှိ၍ဆာလောင်ခြင်းလို့ ယေဘုယျသတ်မှတ်ကြပေမဲ့ အသေးစိတ်ကြည့်ရင်တော့ အာဟာရချို့တဲ့ခြင်း၊ ခွန်အားဖြစ်စေသောအစားအစာမစားနိုင်ခြင်းတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိလူ ၉ဦးမှာ ၁ ဦးခန့် (သို့) လူသန်းပေါင်း ၈၂၁သန်းဟာ ၂၀၁၇မှာ နာတာရှည်အာဟာရချို့တဲ့မှုကို ခံစားခဲ့ရပါတယ်။ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးသူ သုံးပုံနှစ်ပုံဟာ မြန်မာအပါအဝင် အာရှနိုင်ငံတွေက ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိမြို့နယ်ပေါင်း ၃၃၀ထဲက မြို့နယ် ၅၀ကျော်မှာ အစားအစာမလုံလောက်ဘူးလို့လည်း သိရပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ၅နှစ်အောက်ကလေးတွေထဲမှာ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးလောက်ဟာ အာဟာရချို့တဲ့မှုကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှေးကွေးပြီး ကြုံလှီသေးကွေးခြင်း၊ […]